Khi viết bài này là mình vừa nhận được offer letter cho vị trí Marketing Manager tại Đức. Mình coi đây là một thắng lợi cá nhân, vì lĩnh vực Marketing & Communication ở châu Âu là một mảng rất cạnh tranh và khó kiếm việc, cả đối với người bản địa và người EU chứ đừng nói tới người Việt Nam.
Vì vậy, mình viết chùm bài gồm 2 phần này chia sẻ với các bạn hành trình tìm việc Marketing Manager chỉ sau 1 năm ở Đức của mình.
- Phần 1: Vì sao mình bắt đầu hành trình này & Cuộc phỏng vấn thứ nhất
- Phần 2: Cuộc phỏng vấn giúp mình giành được vị trí hiện nay
Contents
Vì sao mình bắt tay vào tìm việc Marketing Manager?
Khi biết sắp sang Đức thì mình đặt mục tiêu là:
- Năm đầu tiên: Tìm được công việc đúng lĩnh vực chuyên môn là Marketing & Communication
- Năm thứ 2: Lên chức thành Marketing / Communication Manager
Đến giờ, coi như mình đã đi theo đúng lộ trình này và cảm thấy rất may mắn so với nhiều người tìm việc khác ở châu Âu, đặc biệt là với các bạn Việt Nam vì mình nghe nhiều câu chuyện các bạn vật lộn tìm việc vô cùng.
Công việc đầu tiên mình tìm được ở Đức là Communication Specialist cho một tổ chức NGO quốc tế về lĩnh vực Bảo vệ môi trường – Sustainability. Tên vị trí này y hệt như vị trí mình làm suốt 4 năm ở ADB ở Việt Nam. Tính chất công việc cũng rất giống.
Trong vòng 6 tháng đầu tiên thì mình rất vui vì có sếp siêu tốt và đồng nghiệp thân thiện, hỗ trợ nhau hết lòng. Đặc biệt là mình vô cùng ưng sếp, một người làm việc siêu chăm chỉ, chuyên nghiệp và luôn tạo cơ hội cũng như dành sự tôn trọng cho nhân viên. Ngoài ra, sếp feedback rất tỉ mỉ. Nhìn cường độ làm việc của sếp mà mình không hiểu sếp lấy đâu thời gian để đọc và nhận xét kỹ thế. Mình học được từ sếp nhiều thứ chỉ trong 6 tháng.
Sau khi qua thử việc, mình chia sẻ với sếp mong muốn được phát triển và thăng tiến tại tổ chức. Sếp mình cũng rất tin tưởng mình và tạo điều kiện cho mình dẫn dắt các chiến dịch truyền thông quan trọng của năm. Mình có cơ hội thể hiện trước những người quan trọng ở các phòng ban khác.
Những tưởng mọi việc thuận lợi theo đúng dự kiến, ai dè đùng một cái, sếp mình (Giám đốc Truyền thông, tức là lãnh đạo tầm C-level) báo nghỉ và biến mất chỉ sau 1 tuần thông báo, để lại mình từ đó không có quản lý trực tiếp. Mọi chuyện rất chóng vánh và ai cũng sốc.
Sau khi sếp mình nghỉ, mình bị rút hết khỏi các dự án đang dẫn dắt. Đồng thời mình cũng nhận ra rằng: Khi một tổ chức mà có quản lý ở tầm C-level tốt như sếp mình báo nghỉ đột ngột chỉ trong 1 tuần, đó là dấu hiệu “red flag” (nguy hiểm), cho thấy tổ chức đó đang có vấn đề lớn.
Vì vậy mình quyết định: Đây không phải là nơi mình muốn gắn bó lâu dài, và bắt đầu lên kế hoạch tìm việc khác.
Từ lúc đó đến khi hợp đồng của mình hết hạn còn 6 tháng. Như vậy là mình có 6 tháng để theo đuổi mục tiêu trở thành Manager. Giờ nhìn lại thì đây là một quyết định hết sức sáng suốt.
Chồng mình thì bảo: “Thôi đừng có đi tìm việc khác. Công việc này đang ổn, lương ổn, việc nhàn, em lại chỉ cần làm ở nhà. Giờ chả có việc nào như thế này đâu.”
Nhưng mình tin vào nhận định của mình, và cũng tự nghĩ: “Cứ tìm thử xem sao. Cũng là để biết liệu một đứa Việt Nam mới sang châu Âu được 6 tháng và làm Specialist (Chuyên gia) như mình thì có cửa thành Manager không, nhà tuyển dụng châu Âu đánh giá mình thế nào.”
Sau khi có chút hiểu biết về thị trường tuyển dụng mảng Mar-com ở Đức, mình rút ra 3 hướng phù hợp với mình là: Marketing Manager, Digital Marketing Manager và Content Marketing Manager, làm ra 3 cái CV cho 3 hướng này và bắt đầu rải.
Quãng thời gian tìm việc của mình kéo dài 2 tháng. Mình rải được 50 cái đơn, trong đó nhận được khoảng hơn 15 lời từ chối, còn lại không hồi âm và chỉ có 2 cuộc phỏng vấn.
Tỉ lệ này thấp hơn tỉ lệ trung bình của mình. Bình thường mình rải 100 đơn thì sẽ có khoảng 6 – 8 cuộc phỏng vấn. Nhưng mình nghĩ tỉ lệ thấp vậy cũng hợp lý thôi, vì thời gian mình làm ở công việc hiện tại và ở Đức mới có 6 tháng, và mình lại đang nộp cho vị trí Manager – cao hơn vị trí hiện tại nên khó hơn.
Trộm vía với 2 cơ hội phỏng vấn thì mình đã tận dụng triệt để để giành được phần thắng và đạt mục tiêu.
Cuộc phỏng vấn thứ 1 – Digital Media Manager cho AB Inbev
AB Inbev là công ty sản xuất và bán bia và đồ uống lớn nhất thế giới. Có thể bạn nghe hơi lạ tai, nhưng nếu nghe đến Budweiser, Corona, hay bia Beck v.v thì chắc quen thuộc hơn nhiều phải không? AB Inbev là chủ sở hữu các nhãn hiệu bia này đó.
Thật ra khi nộp CV cho vị trí này, mình cũng không thực sự để tâm mà chỉ thấy tên vị trí thuộc hướng Digital Marketing Manager và công ty to thôi, và cũng không nghĩ mình sẽ được lọt vào mắt xanh của họ vì mình chưa bao giờ làm cho một công ty FMCG.
Một sáng đẹp giời, mình nhận được cuộc gọi từ nhân viên HR của công ty ở UK và khi trao đổi thực ra mình không biết đó là vị trí nào. Mình phải ra vẻ tự tin và tự nhiên, không để lộ ra điều đó. Tất nhiên là sau khi cúp máy và nhận được email của bạn HR mới lật đật mở lại xem job đó cụ thể ra sao.
Cuộc gọi đó thực chất là vòng đầu tiên, pre-screening để đánh giá sơ qua về mình. Bạn HR có hỏi mình: Công việc này yêu cầu mỗi tháng phải đến Bremen (cách nơi mình ở 500km) để làm việc 2 tuần. Bạn có làm được không?
Và mình gật rất tự tin với tâm thế: Cứ OK đi đã, vào được các vòng sau thì tính tiếp.
Thế là mình có cuộc hẹn phỏng vấn vòng thứ 2 với chính bạn HR đó qua điện thoại, kéo dài khoảng 30 phút.
Để chuẩn bị cho vòng này, bạn HR đã báo trước cho mình: Hãy nghiên cứu kỹ về AB Inbev để trả lời câu hỏi: “Why AB InBev?”
Bài học rút ra cho các bạn trẻ tìm việc: Nhà tuyển dụng bên này rất quan tâm đến lí do các bạn muốn làm việc cho họ. Nếu họ đọc CV của bạn thấy ổn, gần như câu “Why do you want to work for us?” (vì sao bạn muốn làm cho chúng tôi?) sẽ là câu hỏi đầu tiên trong các vòng tiếp theo.
Vì vậy, khi được mời đi phỏng vấn ở công ty A, bạn hãy dành thời gian tự suy nghĩ xem: Liệu mình có nhất định muốn làm cho công ty A hay không? Vì sao mình muốn làm cho công ty A, mà không phải công ty đối thủ B? Vì sao mình muốn làm cho công ty trong ngành này mà không phải ngành khác? Có lí do cá nhân nào hay không?
Còn nếu lí do của bạn chỉ đơn giản là: Công ty đó to, đãi ngộ tốt, bạn vào đó được học hỏi nhiều v.v. (toàn những lí do tốt cho bạn) và nghe rất fake (giả trân) thì khi phỏng vấn, họ sẽ biết bạn không thực sự muốn làm cho họ lắm.
Từ hồi những năm 20 tuổi, mình đã thích uống bia Corona và Beck của AB Inbev. Ngoài ra khi mình còn là CEO của Impactus, mình từng hỗ trợ cho các bạn ở Việt Nam thi tuyển chương trình MT của AB Inbev.
Vì vậy, mình đã nhờ các bạn đó chia sẻ thêm thông tin về văn hóa công ty, cũng như giới thiệu cho mình các đồng nghiệp làm ở đó để mình trao đổi thêm.
May mắn mình được giới thiệu cho một bạn ở Việt Nam cũng từng làm vị trí Digital Media Manager ở AB Inbev luôn. Mình xin hẹn lịch trao đổi và học được rất nhiều thông tin quý giá về văn hóa công ty.
Ngoài ra, mình cũng tự đọc thông tin trên website, đọc các bài chia sẻ của các lãnh đạo cấp cao của công ty trên website, xem các bài phát biểu của CEO, từ đó rút ra điểm chung của văn hóa công ty và bản thân, đó là:
- Tinh thần khởi nghiệp (entrepreneurial) và tinh thần làm chủ (ownership) – nhân viên công ty không đi làm với tâm thế làm thuê, mà coi mình là chủ công ty, và như vậy thì khi có vấn đề, chính mình sẽ chịu trách nhiệm giải quyết, sẽ dám đứng ra gánh vác thử thách và vượt qua. Mình rất ngưỡng mộ công ty lớn nào có thể xây được văn hóa này, vì bản thân từng làm chủ và mình hiểu nó khó thế nào.
- Làm việc chăm chỉ và không có đường tắt – như vậy thì không có chỗ cho các trò chơi chính trị trong tổ chức. Bạn chỉ có cách làm việc chăm chỉ để được tưởng thưởng tương xứng mà thôi.
- Quản lý chi phí chặt chẽ – founder của AB Inbev xuất phát là dân Tài chính nên họ quản lý tiền rất chặt. Đây cũng chính là cách làm việc của mình. 1 đồng bỏ ra phải thu lại được lợi ích xứng đáng. Mình cũng luôn tìm cách tối ưu chi phí nữa.
Sau khi có những kết luận này, tự bản thân mình cũng trở nên rất máu và rất muốn được cống hiến cho AB Inbev. Khi ấy, những gì mình cần làm trong buổi phỏng vấn thứ 2 chỉ là mang đúng cái lửa này và những lí do này vào mà thôi. Và tất nhiên là bạn HR nghe đến đâu mát lịm đến đấy. Mình được chuyển sang vòng tiếp theo dễ dàng.
Vòng thứ 3 – phỏng vấn với Line Manager – hay còn gọi là Hiring Manager (sếp trực tiếp)
Nếu bạn nào chưa có kinh nghiệm, mình xin chia sẻ: Đây là vòng quyết định trong các vòng phỏng vấn. Bởi Line Manager (sếp trực tiếp của bạn sau này) là người có quyền lực lớn nhất quyết định có tuyển bạn hay không. Nếu người này duyệt thì HR và kể cả ý kiến của CEO cũng chỉ là tham khảo và “ký nháy” mà thôi.
Đồng thời, Line Manager cũng là người nắm được chuyên môn chắc nhất để kiểm tra năng lực chuyên môn của bạn. Ở châu Âu thì yêu cầu về năng lực chuyên môn là yêu cầu quan trọng nhất. Nếu bạn không thực sự đáp ứng được đòi hỏi về năng lực chuyên môn 100% (vâng, 100% chứ không phải 90% đâu nhé), bạn bị Line Manager xoay và ấp úng 1 – 2 ý nào đó thì hãy xác định là không qua khỏi.
Cuộc phỏng vấn của mình với bạn Line Manager ở AB Inbev diễn ra trong 1h. Bạn này là nữ, kém mình 3 tuổi và là người Thổ Nhĩ Kỳ, đã làm việc tại công ty được 3 năm.
Bắt đầu cuộc phỏng vấn, bạn ấy giới thiệu về bản thân và công ty, về vị trí đó. Phần giới thiệu khá là kỹ và thân mật trong khoảng 5 – 10 phút, cho mình thời gian để bắt đầu tâm lí nhập cuộc, cũng như tạo cảm giác thân thiện cho cuộc phỏng vấn. Các cuộc phỏng vấn ở Đức đều như vậy.
Đây là điều mình thấy khác so với phỏng vấn ở Việt Nam, khi mà vào phát là băm bổ hỏi ứng viên luôn (mình không nói cách nào hay hơn mà chỉ so sánh sự khác biệt thôi).
Sau đó, bạn ấy không hỏi gì mình về các câu hỏi phổ biến như “Why us?”, “Why should we choose you?”, vì các câu đó đã được hỏi từ vòng trước rồi. Bạn ấy chỉ toàn hỏi mình những câu dạng situational và behaviour-questions (những câu hỏi tình huống).
Các câu hỏi được hỏi:
- What was your biggest achievement? (Thành tựu lớn nhất của bạn)
- What was your biggest failure? What did you learn from it? (Thất bại lớn nhất của bạn và bài học rút ra)
- A very difficult time you experienced? What did you do to overcome the challenge? (Khó khăn lớn nhất bạn từng gặp và bạn đã làm gì)
- Tell me about your most innovative idea (Ý tưởng sáng tạo nhất của bạn)
- Tell me about an advertisement that impressed you (Quảng cáo gây ấn tượng với bạn)
Khi chuẩn bị cho vòng này, mình đã xây dựng một ngân hàng các câu chuyện, các trải nghiệm trước đây. Vì từng khởi nghiệp nên mình có rất nhiều chuyện để kể, nên những câu hỏi này không làm mình lúng túng. Mình dành khoảng 3 – 5 phút cho mỗi câu hỏi.
Riêng có câu “most innovative idea” thì mình hơi bất ngờ và cảm thấy trả lời không hay lắm, vì thật ra mình không phải người quá sáng tạo. Còn câu về quảng cáo gây ấn tượng mình cảm thấy giữa mình và người phỏng vấn có sở thích khác nhau. Mình thì thích một quảng cáo mang tính kể chuyện cá nhân và xúc động, còn bạn này lại thích một quảng cáo khác mang tính giáo dục nhận thức và tạo nỗi sợ.
Tuy nhiên đến cuối buổi, các câu hỏi phỏng vấn dành cho nhà tuyển dụng của mình khiến cho bạn ấy khá thích mình và cởi mở chia sẻ. Có điều mình lại hỏi thêm: Nếu bắt buộc yêu cầu công việc thì tôi sẽ đến Bremen 2 tuần mỗi tháng, tuy nhiên tôi cũng hi vọng là nếu có thể thì yêu cầu này linh hoạt hơn.
Mình nghĩ đây là lỗi của mình, cộng với 2 lỗi về “innovative idea” và cách đánh giá quảng cáo khác nhau, khiến cho mình chỉ dừng lại tại đây. Có lẽ họ thấy mình thực sự sẽ gặp trở ngại tâm lý nếu phải di chuyển quá nhiều như vậy, và họ tìm thấy ứng viên vừa đáp ứng được yêu cầu công việc, lại không ngại khoảng cách địa lý như mình.
Sau 3 ngày thì họ thông báo mình không đi tiếp tới vòng sau, tuy nhiên mình cũng đánh giá cao quá trình tuyển dụng ở AB InBev và có ấn tượng tốt với bạn Line Manager đã phỏng vấn mình. Ngoài ra, mình coi cơ hội phỏng vấn với AB InBev đã là một tín hiệu tích cực, khi mà mình vốn chưa có kinh nghiệm gì trong ngành FMCG cũng có thể đi tới vòng phỏng vấn thứ 3.
Trong bài sau, mình sẽ nói tiếp về quá trình giành được vị trí Marketing Manager ở công việc hiện tại. Các bạn đón đọc nhé!
2 comment
Chị Ngọc giỏi quá chị ơi em Lan nè hehe. Mong chị luôn khỏe mạnh, tích được thêm nhiều nguồn cảm hứng và kinh nghiệm để chia sẻ chị nhớ, cho bọn em gửi lời hỏi thăm chồng chị nữa, mong sớm gặp lại chị ơi ! 😀
khỏe ko Lan ơi? George thế nào rồi? Chị gửi lời hỏi thăm cả 2 nhé. Take care!