Viết CV là gì? Câu hỏi này nghe có vẻ hơi ngớ ngẩn, vì có lẽ ai cũng từng viết qua ít nhất 1 cái CV. Tuy nhiên không phải ai cũng thực sự biết viết CV một cách hiệu quả, có nghĩa là để có tỉ lệ được gọi đi phỏng vấn cao.
Contents
Viết CV là gì?
Vì sao mình lại viết bài này?
Lí do là mình từng hướng dẫn nhiều bạn, kể cả người đi làm nhiều năm kinh nghiệm lẫn sinh viên, kể cả những bạn đang ở châu Âu hay ở Việt Nam, và nhận ra rất nhiều bạn phạm lỗi cơ bản: Không phân biệt được sự khác biệt giữa CV và Resume.
Kết quả là các bạn viết CV không hiệu quả, gửi CV rất nhiều nơi mà bặt vô âm tín. Đặc biệt là ở những thị trường tuyển dụng khốc liệt như phương Tây, nơi bạn phải gửi hàng trăm đơn mới mong tìm được việc.
>> Xem Hướng dẫn đầy đủ của mình về cách viết CV tiếng Anh
Điều này khiến cho chúng ta nản dần và cảm thấy mình kém cỏi, dần mất tự tin và hoang mang kinh khủng.
Một số lưu ý cho bạn đọc:
- Bài viết này mình kết hợp tham khảo nhiều nguồn bằng tiếng Anh với kinh nghiệm viết CV cũng như kinh nghiệm hướng dẫn viết CV của mình. Mình để các link tham khảo ở cuối bài, các bạn có thể đọc kỹ hơn.
- Khi đọc hết bài các bạn sẽ thấy có sự khác biệt rõ rệt giữa CV và Resume. Nhưng trong bài này mình tạm gọi chung là CV để thân thiện với bạn đọc. Tuy nhiên khi đọc các bạn cần lưu ý để tự luận ra khi nào là CV, khi nào ý mình là Resume.
Trước khi phân tích sâu về CV và Resume, mình sẽ bàn quan một chút về CV bằng tiếng Anh và CV tiếng Việt. Phần này dành cho các bạn tìm việc ở Việt Nam thôi nhé.
Nên viết CV bằng tiếng Anh hay tiếng Việt?
- CV bằng tiếng Việt: Nếu như tiếng Anh của bạn ở trình độ cực kỳ cơ bản (Beginner) và bạn cũng hoàn toàn thoải mái khi làm ở công ty Việt Nam và không có ý định làm ở công ty nước ngoài thì bạn chỉ cần CV bằng tiếng Việt.
- CV bằng tiếng Anh: Khi trình độ tiếng Anh của bạn ở mức trung bình khá trở lên, nôm na IELTS trên 5.5 hoặc TOEIC trên 700, hoặc trên B1, bạn có thể đọc hiểu tiếng Anh ở mức chấp nhận được. Bạn cũng quyết tâm cải thiện tiếng Anh để đi làm ở môi trường công ty nước ngoài / ra nước ngoài sống vì bạn thích môi trường đó hơn, thì bạn rất nên đầu tư vào chiếc CV bằng tiếng Anh.
Có nên viết CV bằng tiếng Anh?
Cái lợi của việc viết CV bằng tiếng Anh là nhà tuyển dụng sẽ đánh giá bạn “xịn” hơn, kể cả khi đó là công ty Việt Nam. Tuy nhiên nếu bạn ứng tuyển vào một công ty Việt Nam quy mô nhỏ và bạn dự đoán bộ phận Nhân sự của họ hoặc các sếp không biết tiếng Anh thì hãy chỉ dùng CV bằng tiếng Việt thôi.
Ngoài ra khi bạn có một chiếc CV bằng tiếng Anh thì bạn có thể dùng để tạo hồ sơ LinkedIn. Đây là mạng xã hội dành cho người đi làm trên toàn thế giới với ngôn ngữ sử dụng chung là tiếng Anh.
Khi sử dụng LinkedIn, bạn sẽ kết nối với thế giới và rất nhiều nhà tuyển dụng xịn, từ đó tăng cơ hội tìm được việc tốt.
Phần vừa rồi là để dành cho các bạn tìm việc ở Việt Nam. Còn giờ chúng ta đi vào phần chính là phân biệt CV và Resume. Phần này áp dụng được cho tất cả các bạn tìm việc ở Việt Nam cũng như nước ngoài.
CV là gì?
CV là viết tắt của từ Curriculum Vitae (/kʌˈrɪkjʊləm ˈviːtʌɪ/), tiếng Latin của từ “course of life” – hành trình cuộc đời.
CV là một văn bản cực kỳ dài và chi tiết thuật lại tất cả những gì bạn đã từng làm từ trước đến giờ, bao gồm mọi bằng cấp chứng chỉ, nghiên cứu, mọi kinh nghiệm làm việc, thực tập, hoạt động xã hội, mọi thành tích bạn đạt được.
Do đó một CV không có quy định về độ dài ngắn. Tùy theo bạn đã làm gì, một CV có thể dài tới 8 – 10 trang.
Bản chất CV thường được dùng trong môi trường học thuật như tìm học bổng, tìm việc làm về giảng dạy / nghiên cứu, vì vậy nó chứa nhiều thông tin về quá trình học tập và nghiên cứu của bạn.
Thường trong CV có những gì?
Một mẫu CV ứng tuyển vị trí Giảng viên Đại học giảng dạy môn Marketing mình tham khảo:
Trong CV này, các bạn sẽ thấy cả trang 1 và đầu trang 2 (vị trí đẹp nhất của CV) được dành để nói về lĩnh vực nghiên cứu (Research interests), bằng cấp học thuật (Education), các bài nghiên cứu (Publications), các hội thảo nghiên cứu và khóa học (Conferences & Courses), kinh nghiệm giảng dạy (Teaching experience).
Thế còn Resume là gì? Viết Resume bằng tiếng Anh
Resume (/ˈrɛzjʊmeɪ/) trong tiếng Pháp có nghĩa là bản tóm tắt. Resume là một bản ngắn gọn được viết nhằm ứng tuyển cho một công việc cụ thể và nó rất thẳng thắn, đi đúng trọng tâm của yêu cầu công việc.
Nếu như CV có thể rất dài thì khi viết Resume, bạn sẽ muốn thật sự cô đọng. Thường 1 bản Resume chỉ gói gọn trong 1 – 2 trang mà thôi. Những người dưới 5 năm kinh nghiệm chỉ cần Resume 1 trang, còn ai 10 – 15 năm kinh nghiệm cũng chỉ cần 2 trang.
Cụ thể như Ngọc với 12 năm kinh nghiệm, hay chồng mình là Giám đốc Tài chính với hơn 20 năm kinh nghiệm thì cũng chỉ 2 trang.
Trong bản Resume, yếu tố QUAN TRỌNG HÀNG ĐẦU là bạn chỉ nên đưa những thông tin liên quan và phù hợp với bản mô tả công việc (job description hay JD) mà bạn đang ứng tuyển. Một bản Resume tốt nêu bật được những đóng góp và thành tích bạn đạt được ở những công việc trước đây và chứng tỏ rằng những kỹ năng của bạn rất phù hợp và hữu dụng cho vị trí bạn đang nộp hồ sơ.
Ngoài ra, để tìm hiểu xem trước khi viết Resume còn cần cân nhắc những yếu tố nào, bạn có thể xem các bài viết trong mục Sự nghiệp của mình.
Như vậy là trong toàn bộ những kỹ năng, bằng cấp, kinh nghiệm của bạn thì bạn phải chọn lọc ra những bằng cấp, chứng chỉ, kinh nghiệm, kỹ năng liên quan tới công việc đó để đưa vào. Còn những thứ không liên quan thì bạn có 2 lựa chọn: 1/ loại ra, 2/ đưa vào một mục riêng ở vị trí cuối của Resume.
Vậy trong Resume thường có gì?
Bạn thấy mình lặp đi lặp lại và viết hoa từ LIÊN QUAN đúng không?
Vì mình muốn nhấn mạnh: Khi viết Resume thì yếu tố LIÊN QUAN là yếu tố quan trọng nhất. Hồ sơ của bạn có vẻ càng LIÊN QUAN tới JD đang ứng tuyển bao nhiêu, cơ hội bạn được gọi đi phỏng vấn cao bấy nhiêu.
Đây là ví dụ về 1 Resume ứng tuyển cho vị trí SEO và Marketing, mình cũng tham khảo ở Novoresume.com.
Nếu như bạn không biết, SEO là thuật ngữ trong Digital Marketing, viết tắt của Search Engine Optimization, nghĩa là Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm. Công việc này là làm thế nào để đẩy thứ hạng website lên trang 1 kết quả tìm kiếm của Google.
Như bạn đã thấy, người viết Resume này đã đưa rất nhiều thông tin LIÊN QUAN tới SEO và Marketing vào để cho người đọc thấy tác giả rất phù hợp với công việc. Ví dụ:
- Kinh nghiệm làm chuyên gia Search Engine Marketing, thực tập Marketing, làm tình nguyện viên về Social Media, học Master về Business Analytics (vốn không liên quan đến Marketing lắm) nên để thêm liên quan, tác giả đưa nội dung khóa luận về Social Media Content trong SEO vào.
- Các kỹ năng, chứng chỉ và mối quan tâm cũng dày đặc những từ khóa liên quan tới công việc SEO và Marketing như SEO & SEM, Wordpress, HTML, Google Ads, Hootsuite v.v.
Khi nhìn 1 hồ sơ thế này, nếu mình là Nhân sự, chắc chắn mình sẽ gọi đi phỏng vấn.
Vậy tóm tắt sự khác biệt của CV và Resume như sau:
Đọc đến đây bạn có Ố! Á! chứ? Thực ra khi bạn được yêu cầu gửi CV cho nhà tuyển dụng, thực chất cái họ đang yêu cầu bạn là gửi Resume.
Vậy tại sao họ lại gọi Resume là CV? Họ nhầm chăng?
Thật ra sự phân biệt rõ ràng giữa CV và Resume được áp dụng ở Mỹ. Còn ở châu Âu, Việt Nam hay các nước khác thì chỉ dùng 1 từ là CV cho cả CV và Resume thôi. Nhưng bạn phải hiểu: Bản chất họ đang yêu cầu bạn gửi Resume.
Nhớ nhé: BẢN CHẤT NHÀ TUYỂN DỤNG ĐANG YÊU CẦU BẠN GỬI RESUME.
Trong khi đó, đa số chúng ta đang gửi cho họ 1 bản CV ngắn gọn (2 – 4 trang) và cố gắng nhồi nhét tất cả các loại thông tin về bằng cấp, chứng chỉ, kinh nghiệm làm việc, kỹ năng không liên quan và có liên quan vào, không có sự chọn lọc.
Và đây là NGUYÊN NHÂN CHÍNH khiến bạn gửi rất nhiều CV đi mà bặt vô âm tín.
Đến đây bạn đã hiểu vì sao: Rất nhiều nguồn tiếng Anh trên mạng sẽ khuyên bạn nên thiết kế 1 CV riêng cho mỗi công việc bạn ứng tuyển phải không?
Tuy nhiên, vấn đề là: Thế nếu công việc nào cũng phải làm ra 1 CV riêng thì quá mất thời gian. Nhất là khi tìm việc ở các thị trường cạnh tranh như Mỹ, châu Âu, Úc v.v., ai cũng nói: Bạn hãy kỳ vọng gửi đi 200 – 300 đơn thì mới có cơ hội tìm được việc.
Nếu vậy chả lẽ chúng ta phải viết 200 – 300 cái CV à? Nghe thế thì quá nản phải không?
Ngọc cũng từng như bạn, cũng trải qua đúng những suy nghĩ này. Hơn 10 năm trước mình ở UK, quyết tâm tìm việc hừng hực, đem CV gửi cho phòng Tư vấn hướng nghiệp (Career Service) của trường bên UK nhờ sửa hộ, nhờ các anh chị đi trước sửa hộ và có vài bản CV.
Sau đó với mỗi việc, mình cũng cố gắng sửa cho phù hợp với công việc đó rồi. Nhưng làm được đến CV thứ 10 thì quá chán nản. Đâm đơn được khoảng 20 lần và chờ đợi mãi không thấy hồi âm.
Quãng thời gian đó cảm thấy u ám và vô vọng, thực sự không muốn quay lại.
Thế rồi may mắn mình tìm được 1 việc thực tập trong 6 tháng ở UK. Nhưng khi kỳ thực tập kết thúc, mình không muốn quay lại quãng thời gian tìm việc trước đó nữa nên quyết định về Việt Nam.
Những năm sau đó, khi ở Việt Nam, nói thật là cũng không dễ dàng để tìm ra hướng đi phù hợp, cũng trầy trật đâm đơn, sửa CV và trượt rất nhiều phỏng vấn rồi.
Để rồi sau đó mình rút được kinh nghiệm viết CV, và khi hướng dẫn cho nhiều bạn trẻ viết CV nữa, mình mới nhận ra:
Sai lầm căn bản của mình hồi trẻ và rất nhiều người đã và đang mắc phải đó là: Không chịu điều chỉnh (tailor) CV để phù hợp với công việc đang ứng tuyển.
Như vậy, tóm lại thì sau khi đọc xong bài này, bạn hãy nhớ: CV và Resume không phải là một.
CV là một tài liệu có độ dài không giới hạn, bao gồm tất cả những gì bạn đã làm trong đời và thường dùng trong giới học thuật. Còn Resume là một bản rất ngắn gọn, không quá 2 trang, bao gồm những thông tin về kinh nghiệm, kỹ năng, bằng cấp LIÊN QUAN nhất tới công việc bạn đang ứng tuyển.
Khi nhà tuyển dụng yêu cầu bạn gửi CV, thực chất họ đang kỳ vọng nhận được Resume của bạn. Vì thế bạn phải điều chỉnh CV sao cho phù hợp nhất với công việc đó.
Điều này rất nhiều bạn Tây cũng không biết đâu. Bản thân mình từng đọc khá nhiều CV của các bạn Tây rồi.
Có một tin vui là: Thật ra có cách để bạn vừa có thể điều chỉnh CV sao cho LIÊN QUAN với công việc bạn cần ứng tuyển, lại vừa hiệu quả, đảm bảo với mỗi công việc bạn không cần tạo 1 CV riêng.
Cách đó là như thế nào? Bạn hãy đón đọc bài sau của Ngọc hướng dẫn đầy đủ cách viết CV bằng tiếng Anh giúp tăng tỉ lệ gọi đi phỏng vấn nhé. 😉
Cảm ơn bạn đã đọc bài để hiểu thêm viết CV là gì và sự khác biệt giữa CV và Resume của mình.
Nguồn:
https://icc.ucdavis.edu/materials/resume/resumecv
https://novoresume.com/career-blog/cv-vs-resume-what-is-the-difference
https://www.thebalancecareers.com/cv-vs-resume-2058495